"Wij spannen samen met kinderen"

Urbanus viert honderste album van stoute strip
Urbanus is cabaretier, tv-ster, filmster én stripauteur. Dat laatste doet hij er niet zomaar bij. Samen met zijn tekenaar Willy Linthout maakt hij al twintig jaar strips, met zichzelf in de hoofdrol. Over een paar weken komt het honderste (!) album uit. Omdat Urbanus intussen ook dertig jaar op deplanken staat, moet er gefeest worden: dat gebeurt op woensdag 18 juni, met een officieel feestje inclusief receptie, toespraken, varkenspoten, drank, leute en vertier. Wij schoven nu al aan bij Urbanus en zijn partner in crime Willy Linthout. "Toen we hoorden dat onze strip op school verboden werd, wisten we dat we goed zaten", zegt Willy. Urbanus: "Het gat in de markt was gevonden."
Urbanus zou Urbanus niet zijn als hij van het interview niet gelijk ook een evenement maakte. Zodra de fotograaf er is, trekt hij zijn stripuniformpje aan. Als hij met zijn knalrode supershort, blonde Timberlands, staalblauwe sokken en blauw-rode pet de straat opsjokt - 'incognito' - gaan direct langs alle kanten autoraampjes open en worden duimen opgestoken. Overal brede glimlachen: alles ziet er anders uit met Urbanus. "Soms word ik door een hoop zatteriken een café binnengetrokken en dat is niet leuk", zegt hij over de nadelen van bekendheid. "Maar dan roep ik tournée générale en moet ik vervolgens dringend mijn portefeuille halen in de auto."

IJdelheid
Dertig jaar zit hij in het vak. De begeleidingsgroep Anus, waarmee Urbanus in de jaren zeventig het mooie weer maakte, is inmiddels geruild voor een potige familie op papier. Twintig jaar geleden klopte Willy Linthout, mecanicien van opleiding en geboren op 1 april, maar door zijn ouders om economische redenen een dag eerder gemeld, bij Urbanus aan. Met hem Jef Meert, die uitgeverij Loempia wilde opstarten.
"Wie vindt het niet geweldig wanneer hij wordt ingeblikt", zegt Urbanus. "Een eigen strip krijgen, streelt ongelofelijk de ijdelheid. Of je nu Urbanus heet of Margriet. Ik had enorm veel optredens in die periode, dus geen tijd om er zelf mee bezig te zijn. Willy is in zijn eentje begonnen."
Willy Linthout pikt in: "Urbanus was al een stripfiguur voor ik hem op papier zette. Hij stond er als het ware om te smaken op het podium, met zijn spruiten, kippen en andere niks trucare's. Ik was een fan, geen tekenaar, maar vol zin om een strip te maken, op de wijze van de oude Nero (die van de strip), en nog straffer."

Stoute streken
Linthout dacht er "geen vijf seconden" over na, begon te tekenen en na een halfuur had hij de Urbanussen op papier: "Ik tekende mijn moeder en vader, het elastische meisje Zieziepeke, Nonkel Fillemon en Amedee de bromvlieg."
Het zootje is in de loop der jaren uitgebreid met Nabuko Donosor. Album nummer één, Het Fritkotmysterie, toont Urbanus als "een koddig slungelmanneken". "Nadien zijn we hem systematisch kleiner gaan maken", zegt de komiek die vanaf nummer drie zijn stempel op de strip drukte. "Ik had zoiets van: het moet Urbanus zijn, dus ben ik er beter dichter bij betrokken. Waarmee ik niet zeg dat het boeksken beter is gaan draaien."
"Toen wij begonnen had je De Lustige Kapoentjes, Jommeke, Suske en Wiske, Bolleke. Ze haalden zogezegd stoute streken uit, maar voor mij collaboreerden ze met ouders of leerkrachten. Wij wilden samenspannen met de kinderen."
"Toen we hoorden dat onze strip op school verboden werd, wisten we dat we goed zaten", zegt Willy. Urbanus: ""Het gat in de markt was gevonden."

Toilet
De Urbanus-strips staan garant voor pittig, pikant en lak aan heilige huisjes. Urbanus: "Ons is te lang verweten dat we pis en kak waren. Dat heb ik altijd onterecht gevonden. Om de 27 strips gaat er eens iemand naar het toilet, ja. Maar daar zit altijd een vondst achter." "Als de wc van Cesar kapot is, moet hij met zijn rolleken toiletpapier op de bus naar de gemeentelijke toiletten. Hij vergist zich echter van bus en zo is hij twee dagen onderweg."
Willy: "Ik geloof dat Kiekeboe in de volgende Kiekeboe diarree heeft. Dat zal dan de eerste keer zijn dat hij moet kakken."
Urbanus: "Het was van in het begin duidelijk: Urbanus zou geen stadsjongen zijn en evenmin met een sportwagen rijden. De Kiekeboes zijn stadsmensen, gaan naar theater, zijn middenstand."
Willy: "Wij zitten dichter bij Lambik."
Urbanus: "De Urbanussen zitten in de onderste la van de socialisten en er moet niet veel scheef gaan of ze stemmen voor het Vlaams Blok."

Piloot
Album nummer 100 heeft een dubbele pagina waarop Urbanus zelf tekeningen heeft gemaakt in de stijl van Pieter Breughel. "Ik heb altijd striptekenaar willen worden. Ik heb Sint-Lucas gedaan, maar als mijn ma ergens aankwam met mijn tekeningen, zuchtten ze altijd: 'Daar is nog werk aan'."
Willy Linthout wilde kosmonaut, operazanger of balletdanser worden, maar werd ontdekt toen hij als misdienaar in Lokeren een zeldzame vijftiende-eeuwse missaal vol mannekes had getekend. Urbanuskes avant la lettre.
Urbanus, nu goed op dreef: "Ik wou vroeger piloot worden, maar dat is niet gelukt. Daarom maak ik nu alleen nog pilootfilms. Om hen te kl**en. Zoals mijn vader zaliger zei toen hij zijn bus had gemist. 'Om die chauffeur te kl**en, ga ik de volgende bus laten passeren."

VRT-serie?
Momenteel heeft hij een pilootfilm ingeleverd bij VRT: die moet de basis vormen voor een comedy van zeven afleveringen. Adriaan van den Hoof is een van de medeacteurs, maar het wordt geen duobaan zoals Gaston & Leo. Er wordt gefocust op een gezinnetje. De Urbanussen, na de strip, de soap? "Waarom niet? Kabouter Lui als Amedee de bromvlieg?"
"Ik werk samen met een team van scenaristen", zegt Urbanus. "Het is fictie. En er hangt een gezin rond me. Meer kan ik er nog niet over kwijt. We hebben nog geen fiat."
Hij lacht met de vraag of hij een Canvas-mens is, een meerwaardezoeker. Ketst de vraag af: "Flauwekul. Sinds Vanzeveren heeft gezegd dat mijn profiel geknipt is voor TV1 loop ik daar altijd zijdelings binnen."
En zijn VTM-profiel dan? "Ik heb nooit een exclusiviteitscontract bij VTM gehad noch gewild. Mensen als Jacques Vermeire voelen zich daari goed. Ik wil niet gevangen zitten. Mike en Guido hebben mij gewoon een interessant voorstel gedaan. Daarom ben ik daar een paar producties na elkaar gebleven."

Walter Baele
"Na Urbanus heb ik er in Vlaanderen nog niet te veel zien opstaan die nog maar aan zijn tenen reiken", zegt Willy. "Humor op tv? Seinfeld!" Die vindt Urbanus ook geweldig. "In Vlaanderen ben ik een fan van Walter Baele. Hij heeft een hoop gags geschreven waar ik jaloers op ben. Voor zijn Roza voel ik niet zo veel. Als ik een vent verkleed als vrouw zie, is het voor mij gedaan. Geen Dame Edna's voor mij. En Van den Durpel, maar hij moet zijn personagekes niet te lang aanhouden, want dan wordt het voorspelbaar..."

Film
Hoe ver staat het met de film die Urbanus met Van den Durpel en Vermeire zou maken? "Financiering is het probleem, zoals altijd met film in Vlaanderen. Er is nu een scenario ingestuurd, waarin we ons alle drie kunnen vinden. Jacques en ik zijn broers en Chris speelt de tegenpool. We gaan niet als de Marx Brothers afspreken wie er wanneer wat mag zeggen. Als de gag een vondst is van een van de drie, mag die ook zelf afronden en de pluim op zijn hoed steken. Dat lijkt me fair."
Al kan Vlaanderen geen pointes maken, sneert Urbanus. "Hugo Camps schreef in zijn memoriam voor Toon Hermans dat Toon de grootste is, en dat is zijn recht, maar verder ging het: 'Terwijl hij van de Urbanussen en de Vermeires nog de eerste pointe moest zien'. Allez, heb ik daarnet geen pointe gemaakt?"

Hoogtepunt
Het zijn bezige bijen, deze twee. "Ik moet elke dag iets gedaan hebben, anders voel ik me schuldig", zegt Willy. "Ik kan ook functioneren als ik niets doe", pareert Urbanus. "Ik denk dan altijd aan mijn kiekens, voor wie eten krijgen het hoogtepunt van de dag is. Als ik dan 's avonds in mijn bed lig, denk ik over wat mijn hoogtepunt van de dag was. Kiekens eten geven!"
(Gazet van Antwerpen 7 Juni 2003)